1. Τα παιδιά χρειάζονται ευκαιρίες να νιώθουν τη «δύναμή» τους, συμβάλλοντας σε κάτι καλό. Κάντε θετικά σχόλια στο παιδί όπως «Φέρθηκες...
Κάντε θετικά σχόλια στο παιδί όπως «Φέρθηκες όμορφα στον αδερφό σου», «Απάντησες ευγενικά στη θεία», «Θυμήθηκες να μαζέψεις τα ρούχα σου». Σχολιάζοντας τις θετικές συμπεριφορές του παιδιού, τις ενισχύετε, με αποτέλεσμα αυτές, να πολλαπλασιάζονται! Είναι σημαντικό για το παιδί να αισθάνεται ότι η παρουσία του και τα επιτεύγματά του – μικρά ή μεγάλα – αναγνωρίζονται.
2. Κανένα παιδί δεν θέλει να κάνει αγγαρείες.
Σε αυτή την ηλικία (6-9 ετών) στόχος δεν είναι να διεκπεραιωθεί μια δουλειά, αλλά να διαμορφώσετε σταδιακά τη στάση του παιδιού να βοηθάει πρόθυμα. Καλλιεργήστε το ξεκινώντας ευχάριστα. Για παράδειγμα, αν το παιδί περιμένει μια φίλη, ζητήστε του να σας βοηθήσει να φτιάξετε ένα κέικ.
3. Μη δίνετε εξαρχής εντολές αλλά ζητήστε πρώτα από το παιδί να σκεφτεί.
Έτσι, αν καθυστερεί όταν ετοιμάζετε το πρωί για το σχολείο αντί να αρχίσετε να φωνάζετε δίνοντας οδηγίες μπορείτε να τον ρωτήσετε: «Τι πρέπει να κάνεις για να ετοιμαστείς για το σχολείο;» Βοηθήστε το να ετοιμάσει μία λίστα καθηκόντων που πρέπει να γίνονται καθημερινά. Ενθαρρύνετέ το να επικεντρώνεται στη λίστα του μέχρι να μάθει να την υιοθετεί και να οργανώνεται μόνο του. Επιβραβεύστε το και σχολιάστε θετικά την πρόοδο του – ακόμα. και αν δεν έχει φτάσει σε σημείο τελειότητας.
4. Προσφέρετε καθημερινά σύστημα οργάνωσης στο σπίτι.
Όταν υπάρχει οργάνωση και πρόγραμμα στην οικογένεια, το παιδί έχει την ευκαιρία να μάθει να κάνει αυτόματα αυτά που πρέπει. Για παράδειγμα, το παιδί μαθαίνει ότι είναι στο πρόγραμμα να συμμαζεύει το δωμάτιο του πριν πάει για ύπνο και να φτιάχνει την τσάντα του.
5. Μη σπεύδετε να σώσετε το παιδί στις δύσκολες καταστάσεις.
Εννοείται ότι το παιδί θα πρέπει να είναι ασφαλές. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αναλάβετε εσείς τις ευθύνες του. Βοηθήστε το να καταλάβει τι και γιατί πήγε στραβά (πχ. «Ξέχασα το τετράδιο των μαθηματικών στο σχολείο επειδή δεν έλεγξα την τσάντα μου πριν σχολάσω») και βοηθήστε το να σκεφτεί διάφορες λύσεις και να επιλέξει την καλύτερη (πχ. να μην κάνει καθόλου τις ασκήσεις των μαθηματικών, να περιμένει να τις κάνει την επόμενη μέρα στο σχολείο, να τηλεφωνήσει σε ένα συμμαθητή του και να του τις πει τηλεφωνικά κλπ). Έτσι διδάσκετε στο παιδί βήμα βήμα να είναι υπεύθυνο όσον αφορά τα δικά του ζητήματα.
6. Μην αποκαλείτε το παιδί ανεύθυνο για να μη γίνει.
Αυτή είναι η αρχή της αυτοεκπληρούμενης προφητείας, που είναι ο ψυχολογικός όρος για να περιγράψει ότι όταν «προφητεύουμε» κάτι – βάζουμε μία ετικέτα στον εαυτό μας ή σε άλλον – υποσυνείδητα τείνουμε να συμπεριφερόμαστε σύμφωνα με την ταμπέλα και έτσι η «προφητεία» βγαίνει αληθινή. Αποκαλώντας λοιπόν, το παιδί σας «ανεύθυνο» το κάνετε να δει τον εαυτό του σαν πραγματικά ανεύθυνο, με επακόλουθο να έχει περισσότερες πιθανότητες να συμπεριφερθεί ανάλογα. Διξάξτε του πώς να αποφεύγει το πρόβλημα που δημιουργείται αρχικά, το οποίο σας κάνει να το θεωρείτε υπεύθυνο
7. Διδάξτε στο παιδί να είναι υπεύθυνο στις σχέσεις του.
Αν ο γιος σας χτύπησε τη μικρή του αδερφή, το να τον υποχρεώσετε να της ζητήσει συγνώμη δεν του προσφέρει κάποιο δίδαγμα. Πείτε του «Χτύπησες τη μικρή σου αδερφή, την πόνεσες, την στεναχώρησες. Αυτή δεν είναι σωστή συμπεριφορά. Τί νομίζεις ότι μπορείς να κάνεις για να γίνουν τα πράγματα καλύτερα μεταξύ σας; Να της διαβάσεις ένα παραμύθι; να την αγκαλιάσεις; Εσύ διαλέξεις». Αυτό διδάσκει στο παιδί ότι η συμπεριφορά του προς τους άλλους έχει ένα τίμημα και είναι υπεύθυνο για να διορθώσει τα λάθη του.
Απόσπασμα από το βιβλίο «Καταπληκτική μαμά», Δρ. Λίζα Βάρβογλη, εκδ. Mamaya
